فعالیت اتحادیه کارگری در ایران 1332-1320

جنبش کارگری در ایران نخستین بار تحت تاثیرانقلاب مشروطه و پس از آن انقلاب اکتبر روسیه پدید آمد، این جنبش در دوران انقلاب مشروطه از طریق فعالیت تبلیغی کارگرانی که در اواخر قرن نوزدهم میلادی رهسپار روسیه شده و درآنجا باافکار سوسیال دمکرات سندیکالیست ها، آشنایی پیدا کرده بودند، شکل گرفت.بارزترین جنبش کارگری که در قالب اتحادیه کارگری فعالیت خودرااز سال 1284 در تهران آغاز کرد، چاپخانه کوچکی به سرپرستی محمد پروانه بود. از آن پس به تدریج علاوه بر تهران، اتحادیه های دیگری در برخی از شهرهای ایران نیز تاسیس شدند که هر یک کارگران را در مبارزاتی که برای افزایش دستمزد و دیگر مسائل رفاهی ساماندهی می کردند.از سوی دیگر با پیروزی انقلاب اکتبر روسیه،اندیشه های کمونیستی در میان کارگران ایرانی از طریق « کمیته عدالت» که در میان جمعیت ایرانی شاغل در قفقاز تاسیس شده بود، بیش از پیش رواج پیدا کرد. با روی کار آمدن رضاشاه، در ایران، اتحادیه های کارگری به شدت سرکوب شدند و بجز مواردی تقریبا هیچ گونه حرکت دیگری از اتحادیه ها مشاهده نشد و آنها به ناچار فعالیت خود را به صورت پنهانی ادامه دادند. اما در سال 1320 با سقوط حکومت رضاشاه، بار دیگر اتحادیه های کارگری وابسته به حزب توده فعالیت خود را از سر گرفتند.چنانکه تصویب قانون کار در سال 1325 نتیجه همین فعالیت و تکاپو بود. در این هنگام ترس و وحشت از قدرت گرفتن اتحادیه ها کارگری وابسته به حزب توده برای دربار و دولت شدت گرفت. از این رو افزون بر سرکوب شورای متحده مرکری و حزب توده، اتحادیه های کارگری دیگری با تدبیر وزارت کار وقت شکل گرفت. از جمله می توان به سازمان های کارگری« اسکی» و « امکا» اشاره کرد. با شروع نهضت ملی ایران، اتحادیه های غیردولتی از جمله شورای متحده مرکزی با استفاده از فضای باز سیاسی برآمده از نهضت ملی دوباره جان گرفتند و شروع به فعالیت کردند. سرانجام با کودتای 28 مرداد سال 1332همه اتحادیه های غیر دولتی سرکوب شدند و صفحه دیگری از فعالیت اتحادیه ها در تاریخ معاصر کشور ورق خورد.